دبیان گنو/لینوکس ۵ منتشر شد

14 فوریه 2009

پروژه دبیان مفتخر است انتشار رسمی دبیان گنو/لینوکس نسخه ۵٫۰ (موسوم به لنی) را بعد از ۲۲ ماه تلاش مداوم اعلام نماید. دبیان گنو/لینوکس یک سیستمعامل آزاد است که در مجموع ۱۲ نوع معماری پردازنده را پشتیبانی میکند و شامل محیطهای رومیزی Xfce ٬Gnome ٬KDE و LXDE میباشد. همچنین از مزیت سازگاری با FHS نسخه ۲.۳ و نرمافزار توسعهدادهشده برای نسخه ۳.۲ از LSB سود میبرد.

دبیان گنو/لینوکس بر روی کامپیوترهایی در بازهای از palmtop ها و سیستمهای handheld تا سوپرکامپیوترها و تقریباً هر آنچه بین این دو است، اجرا میشود. مجموع ۱۲ معماری پشتیبانی شده عبارتند از: Sun SPARC (sparc), HP Alpha (alpha), Motorol/aIBM PowerPC (powerpc), Intel IA-32 (i386), IA-64 (ia64), HP PA-RISC (hppa), MIPS (mips, mipsel), ARM (arm, armel), IBM S/390 (s390), and AMD64 and Intel EM64T (amd64).

دبیان گنو/لینوکس لنی پشتیبانی از سکوی Marvell's Orion را که در بسیاری از دستگاههای ذخیرهسازی استفاده شده است را اضافه میکند. دستگاههای ذخیرهسازی پشتیبانی شده شامل QNAP Turbo Station series, HP Media Vault mv2120 و Buffalo Kurobox Pro میشوند. لنی اکنون چندین Netbook را پشتیبانی میکند، به خصوص Eee PC از شرکت Asus. همچنین لنی شامل ابزارهای ساخت برای Emdebian است که به بستههای منبع دبیان این امکان را میدهد که cross-built باشند و کوچکتر شده تا در سیستمهای تعبیه شده ARM جا بگیرند.

دبیان گنو/لینوکس لنی شامل پورت جدید ARM EABI بهنام armelاست. این پورت استفاده بهینهتر از پردازندههای مدرن و آینده ARM را فراهم میآورد. در نتیجه، پورت قدیم ARM به نام arm دیگر مورد توجه نیست.

این انتشار بستههای نرمافزاری بروز شده بیشماری را در بر میگیرد، مانند: میزکار KDE 3.5.10، نسخهی بروز شده از GNOME 2.22.2، میزکارهای Xfce 4.2.2 و LXDE 0.3.2.1، میزکار GNUstep 7.3، بستهی X.Org 7.3، مجوعهی OpenOffice 2.4.1 و GIMP 2.4.7، مرورگر Iceweasel 3.0.6 (نسخهای بینشانه از Mozilla Firefox) و ابزار Icedove 2.0.0.19 (نسخهای بینشانه از Mozilla Thunderbird)، بستههای PostgreSQL 8.3.6 و MySQL 5.0.51a و همچنین GNU Compiler Collection 4.3.2، هستهی لینوکس نسخهی 26.6.2 و خادمهای Apache 2.2.9 و Samba 3.2.5، مجموعهی Python 2.5.2 و 2.4.6، بستههای Perl 5.10.0 و PHP 5.2.6 و Asterisk 1.3.21.2 و Emacs 22 و Inkspace 0.46 و Nagios 3.06 و Xen Hypervisor 3.2.1 (پشتیبانی از dom0 و domU) و در نهایت OpenJDK 6b11 و بیشتر از ۲۳٬۰۰۰ بستههای نرمافزاری آمادهی استفادهی دیگر (ساخته شده از ۱۲۰۰۰ بستههای منبع).

با گنجاندهشدن X.Org نسخه ۳.۷ خادم X خودش را با بیشتر سختافزارها به طور خودکار پیکربندی میکند. بستههای معرفی شده جدید اجازه پشتیبانی کامل از فایلسیستمهای NTFS و استفاده از اکثر کلیدهای چندرسانهای را بدون دردسر میدهد. پشتیبانی از فایلفرمتهای ;Adobe® Flash® توسط swfdec یا پلاگینهای Gnashفراهم است. بهطور کلی پیشرفتهایی برای نوتبوکها مطرح شدهاند، مانند پشتیبانی از سنجش فرکانس CPU بدون تنظیمی خاص. برای اوقات بیکاری هم چندین بازی جدید اضافه شدهاند، شامل انواع بازیهای معمایی و تیراندازی اولشخص. نکتهی قابل اشاره معرفی goplay، مرورگر گرافیکی بازیها است که فیلترها، جستجو، عکسها و توصیفاتی برای بازیها در دبیان را ارائه مینماید.

در دسترس بودن و و بروز رسانیهای OpenJDK، کامپایلر GNU Java، مفسر Classpth ،GNU Java bytecode و دیگر نسخههای رایگان از تکنولوژی جاوای Sun در دبیان گنو/لینوکس ۵٫۰ به ما اجازه میدهد تا برنامههای کاربردی مبتنی بر جاوا را در مخازن اصلی دبیان بفرستیم.

دیگر پیشرفتها در امنیت سیستم شامل نصب بروزرسانیهای امنیتی آماده قبل از اولین راهاندازی مجدد توسط نصاب دبیان است، کاهش باینریهای ریشه setuid و پورتهای باز در نصب استاندارد، و استفاده از مزیتهای استحکامبخشیدن در ساختهای چندین بسته حیاتی از لحاظ ایمنی. ابزارهای مختلف هم پیشرفتهای مخصوص خود داشتهاند. به عنوان مثال PHP اکنون با وصلهی استحکامبخش Suhosin ساخته شده است.

برای کاربران انگلیسیزبان غیربومی اکنون سیستمهای مدیریت بسته از توضیحات ترجمهشدهی بسته پشتیبانی میکنند و در صورت وجود، بصورت خودکار آنها را به زبان بومی کاربر نشان میدهند.

دبیان گنو/لینوکس میتواند از چندین رسانهی نصب مانند DVDها، CDها، USBدرایوها و فلاپیها، یا از روی شبکه نصب شود. GNOME محیطرومیزی پیشفرض است و روی اولین CD موجود میباشد. دیگر محیطهای رومیزی ;Xfce ،KDE — یا — LXDE میتوانند از میان دو CD جایگزین دیگر نصب شوند. بار دیگر همراه با دبیان گنو/لینوکس ۵٫۰ CDها و DVDهای چند معماری موجودند که نصب بر روی چندین معماری مختلف از روی یک دیسک را پشتیبانی میکنند؛ و این انتشار دیسکهای Blu-ray را اضافه میکند که اجازه میدهد آرشیو کل یک معماری بر روی یک دیسک فرستاده شود.

بعلاوهی رسانهی نصب معمول، دبیان گنو/لینوکس همچنین میتواند بدون نصب از پیش استفاده شود. ایمیجهای ویژهای استفاده شدند، معروف به ایمیجهای زنده، که برای CDها، USBدرایوها و نصبهای netboot در دسترس میباشند. در ابتدا فقط برای معماریهای amd64 و i386 فراهم شدهاند.

فرآیند نصب برای دبیان گنو/لینوکس به چندین روش پیشرفت کردهاست، پشتیبانی برای نصب از بیش از یک CD یا DVD بازگردانده شده، فریمویر مورد احتیاج برای برخی از وسایل میتواند بوسیله رسانهی جداشدنی بارگذاری گردد، و نصبها از طریق نمایشگر Braille پشتیبانی شدهاست. فرآیند بوت شدن نصاب نیز بسیار مورد توجه واقع شدهاست: منوی گرافیکی برای انتخاب واسطها و محیطهای رومیزی، و مد حرفهای یا مد نجات میتواند استفاده شود. سیستم نصب برای دبیان گنو/لینوکس اکنون به ۶۳ زبان ترجمه شدهاست.

دبیان گنو/لینوکس میتواند هماکنون از طریق bittorrent (روش توصیهشده)، jigdo یا HTTP دانلود شود؛ برای اطلاعات بیشتر دبیان گنو/لینوکس روی CDها را ببینید. بزودی بر روی CD-ROM ،DVD و دیسکهای Blu-ray از چندین فروشندهنیز آماده خواهد بود.

ارتقاء به دبیان گنو/لینوکس ۵٫۰ از نسخهی قبلی، دبیان گنو/لینوکس ۴٫۰ (موسوم به Etch) به صورت خودکار بوسیلهی ابزار مدیریت بستهی aptitude برای بیشتر پیکربندیها به عهده گرفته خواهد شد، و تا حد یقین همچنین بوسیلهی ابزار مدیریت بستهی apt-get. مثل همیشه، دبیان گنو/لینوکس میتواند بدون دردسر و مشکل و بدون هر گونه downtime اجباری نصب گردد، اما قویاً توصیه میگردد که برای پیآمدهای احتمالی، و برای دستورالعملهای با جزئیات در مورد نصبکردن یا ارتقاء نکات انتشاررا بخوانید. نکات انتشار در هفتههای پس از انتشار بیشتر پیشرفت خواهد کرد و به زبانهای دیگری نیز ترجمه میشود.

وقف

دبیان گنو/لینوکس ۵٫۰ لنی به Thiemo Seufer، توسعهدهنده دبیان که در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۸ در یک تصادف رانندگی غمانگیز جان خود را از دست داد وقف شدهاست. تیمو به طرق بیشماری در دبیان مشغول بود. او چندین بسته را نگهداری میکرد و پشتیبان اصلی پورت دبیان به معماریهای MIPS بود. او همچنین عضو تیم کرنل ما بود، همانطور که عضو تیم نصاب دبیان نیز بود. همکاریها و کمکهای او به فراتر از پروژهی دبیان رسیده بود. او همچنین بر روی پورت MIPS کرنل لینوکس کار کرد، شبیهسازی MIPS از qemu، و بسیاری پروژههای کوچکتر که در این مطلب نمیگنجد.

کار تیمو، تعهد، دانش تکنیکی پهناور و قابلیت به اشتراکگذاری آن با دیگران دیگر وجود نخواهد داشت. همکاریهای تیمو فراموش نخواهد شد. استانداردهای بالای کار او برای رسیدن به آن کار را دشوار میسازد.

دربارهی دبیان

دبیان گنو/لینوکس یک سیستمعامل آزاد است، توسعهیافته بوسیلهی بیش از ۱۰۰۰ داوطلب از همه جای جهان که از طریق اینترنت همکاری میکنند. وقف دبیان به نرمافزار آزاد، طبیعت غیرانتفاعی بودن آن، و مدل باز توسعهاش آنرا در میان دیگر توزیعهای گنو/لینوکس منحصربفرد میسازد.

کلید قوتهای پروژهی دبیان اساس داوطلبانه آن است، وقف آن به قرارداد اجتماعی دبیان، و تعهدش برای فراهمآوردن بهترین سیستمعامل ممکن. دبیان ۵٫۰ یک گام مهم دیگر در آن مسیر است.

اطلاعات تماس

برای اطلاعات بیشتر، لطفاً به صفحات وب دبیان در https://www.debian.org مراجعه کنید یا به ;<press@debian.org> پست کنید.