Uwagi do wydania, do dystrybucji Debian 11 (bullseye), Mips --------------------------------------------------------------------- The Debian Documentation Project (https://www.debian.org/doc/) Niniejszy dokument jest wolnym oprogramowaniem. Można go     rozpowszechniać i/lub modyfikować zgodnie z warunkami Licencji Publicznej GNU w wersji 2, opublikowanej przez Fundację Wolnego Oprogramowania. Niniejszy program rozpowszechniany jest w nadziei, iż będzie on użyteczny - jednak BEZ JAKIEJKOLWIEK GWARANCJI, nawet domyślnej     gwarancji PRZYDATNOŚCI HANDLOWEJ albo PRZYDATNOŚCI DO OKREŚLONYCH ZASTOSOWAŃ. Więcej informacji zawiera Powszechna Licencja Publiczna GNU. Do niniejszego dokumentu powinien być dołączony egzemplarz     Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU General Public License); jeśli nie - proszę napisać do Free Software Foundation, Inc., 675 Mass Ave,Cambridge, MA 02139, USA. The license text can also be found at https://www.gnu.org/     licenses/gpl-2.0.html (https://www.gnu.org/licenses/gpl-2.0.html) and /usr/share/common-licenses/GPL-2 on Debian systems. --------------------------------------------------------------------- Spis treści 1. Wstęp 1.1. Zgłaszanie błędów w tym dokumencie 1.2. Wysyłanie sprawozdań aktualizacji 1.3. Źródła niniejszego dokumentu 2. Nowości w dystrybucji Debian 11 2.1. Obsługiwane architektury 2.2. Co nowego w dystrybucji? 3. System instalacyjny 3.1. Co nowego w systemie instalacyjnym? 3.1.1. Instalacja automatyczna 4. Aktualizacja z Debiana 10 (buster) 4.1. Przygotowanie do aktualizacji 4.1.1. Kopia zapasowa danych i konfiguracji 4.1.2. Uprzednie ostrzeżenie użytkowników 4.1.3. Przygotowanie do przestoju usług 4.1.4. Przygotowanie do odzyskiwania 4.1.5. Przygotowanie bezpiecznego środowiska do uaktualnienia 4.2. Checking APT configuration status 4.2.1. Sekcja proposed-updates 4.2.2. Nieoficjalne źródła 4.2.3. Wyłączenie priorytetów APT-a (APT pinning) 4.2.4. Sprawdzenie statusu pakietów 4.3. Preparing APT source-list files 4.3.1. Dodanie internetowych źródeł APT-a 4.3.2. Dodanie źródeł APT-a do lokalnego serwera lustrzanego 4.3.3. Dodanie źródeł APT-a do nośników optycznych 4.4. Aktualizacja pakietów 4.4.1. Zapisanie sesji 4.4.2. Aktualizowanie listy pakietów 4.4.3. Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca 4.4.4. Minimalna aktualizacja systemu 4.4.5. Aktualizacja systemu 4.5. Możliwe problemy przy aktualizacji 4.5.1. Podczas aktualizacji dystrybucji pojawia się błąd „Nie udało się wykonać natychmiastowej konfiguracji”. 4.5.2. Spodziewane usunięcia pakietów 4.5.3. Konflikty lub pętle „wymaga wstępnie” 4.5.4. Konflikty plików 4.5.5. Zmiany konfiguracji 4.5.6. Zmiany sesji na konsoli 4.6. Aktualizacja jądra i powiązanych pakietów 4.6.1. Instalowanie metapakietu jądra 4.7. Przygotowanie do kolejnego wydania 4.7.1. Czyszczenie usuniętych pakietów 4.8. Przestarzałe pakiety 4.8.1. Transitional dummy packages 5. Problemy, które należy mieć na uwadze, a dotyczące wydania bullseye 5.1. Uwagi dotyczące aktualizacji do bullseye 5.2. Ograniczenia we wsparciu bezpieczeństwa 5.3. Pakiety specjalnej troski 6. Więcej informacji na temat projektu Debian 6.1. Dodatkowe informacje 6.2. Pomoc 6.2.1. Listy dyskusyjne 6.2.2. IRC 6.3. Zgłaszanie błędów 6.4. Uczestnictwo w rozwoju Debiana A. Zarządzanie wydaniem buster przed aktualizacją A.1. Uaktualnienie wydania buster A.2. Checking your APT source-list files A.3. Usunięcie przestarzałych plików konfiguracyjnych A.4. Aktualizacja przestarzałych kodowań do UTF-8 B. Współtwórcy uwag do wydania Indeks glosariusz Rozdział 1. Wstęp     Niniejszy dokument informuje użytkowników dystrybucji Debian o głównych zmianach w wersji 11 (nazwa kodowa bullseye). Informacje o wydaniu zawierają wskazówki na temat bezpiecznej     aktualizacji z wydania 10 (nazwa kodowa buster) do wydania bieżącego oraz informacje o znanych, ewentualnych błędach, na które mogą natknąć się użytkownicy w trakcie tego procesu. Aktualną wersję dokumentu można pobrać z https://www.debian.org/     releases/buster/releasenotes (https://www.debian.org/releases/ buster/releasenotes) . W razie wątpliwości, proszę sprawdzić datę wydania na jego pierwszej stronie. Ostrzeżenie     Proszę zwrócić uwagę, że nie jest to opis wszystkich znanych błędów, a tylko wybór, który opiera się na przewidywanej ilości ich wystąpienia oraz ewentualnych następstwach. Proszę zauważyć, że wspierana i dokumentowana jest jedynie aktualizacja z poprzedniej wersji Debiana (buster). W przypadku     aktualizacji ze starszych wydań, sugerujemy uprzednie zapoznanie się z poprzednią wersją informacji o wydaniu i aktualizację do Debiana buster. 1.1. Zgłaszanie błędów w tym dokumencie Staraliśmy się przetestować wszystkie możliwe kombinacje     poszczególnych kroków aktualizacji opisanych w tym dokumencie oraz przewidzieć błędy, na jakie mogą natrafić użytkownicy tej wersji dystrybucji. W przypadku znalezienia błędów (nieprawidłowej bądź brakującej informacji w dokumencie), proszę zgłosić to w systemie śledzenia błędów (https://bugs.debian.org/) wobec pakietu release-notes (w języku angielskim). Wcześniej można przejrzeć listę zauważonych     błędów (https://bugs.debian.org/release-notes) , aby uniknąć duplikowania zgłoszeń. Proszę dodawać informację do istniejących wpisów, jeśli poprawi to i uzupełni zawartość zgłoszeń. Informacje o błędach w samym tłumaczeniu uwag do wydania prosimy przesyłać na polskojęzyczną listę debian-l10n-polish. Cenimy i zalecamy zgłaszanie łatek do źródeł tego dokumentu.     Więcej informacji o pobieraniu ich można znaleźć w Sekcja 1.3, „Źródła niniejszego dokumentu”. 1.2. Wysyłanie sprawozdań aktualizacji Z chęcią przyjmiemy każdą informację (w języku angielskim) dotyczącą aktualizacji z wydania buster do bullseye. Aby przesłać     te informacje, proszę zgłosić błąd w systemie śledzenia błędów (https://bugs.debian.org/) w odniesieniu do pakietu upgrade-reports dołączając swoje wyniki. Prosimy skompresować załączniki, używając do tego programu gzip.     Do zgłoszenia prosimy załączyć następujące informacje: * Status bazy pakietów przed i po aktualizacji: status bazy danych dpkg dostępny w /var/lib/dpkg/status i informacje o stanie pakietów apt, zawarte w pliku /var/lib/apt/ extended_states. Przed aktualizacją powinno się wykonać kopię zapasową, zgodnie z Sekcja 4.1.1, „Kopia zapasowa danych i konfiguracji”, lecz kopię /var/lib/dpkg/status można znaleźć     również w /var/backups. * Logi sesji utworzone za pomocą script, zgodnie z opisem w Sekcja 4.4.1, „Zapisanie sesji”. * Logi menedżera apt dostępne w /var/log/apt/term.log lub dzienniki aptitude, z /var/log/aptitude. Uwaga     Przed umieszczeniem logów, powinno się poświęcić nieco czasu na usunięcie z nich wszystkich prywatnych i/lub poufnych informacji, ponieważ zostaną one udostępnione w publicznej bazie danych. 1.3. Źródła niniejszego dokumentu The source of this document is in DocBook XML format. The HTML version is generated using docbook-xsl and xsltproc. The PDF version is generated using dblatex or xmlroff. Sources for the Release Notes are available in the Git repository of the Debian     Documentation Project. You can use the web interface (https:// salsa.debian.org/ddp-team/release-notes/) to access its files individually through the web and see their changes. For more information on how to access Git please consult the Debian Documentation Project VCS information pages (https:// www.debian.org/doc/vcs) . Rozdział 2. Nowości w dystrybucji Debian 11     The Wiki (https://wiki.debian.org/NewInBuster) has more information about this topic. 2.1. Obsługiwane architektury     Architektury oficjalnie wspierane przez dystrybucję Debian 11: * Komputery 32-bitowe (i386) i 64-bitowe (amd64) typu PC * 64-bitowe ARM (arm64) * ARM EABI (armel) * ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf)     * little-endian MIPS (mipsel) * 64-bitowe MIPS little-endian (mips64el) * 64-bitowe PowerPC little-endian (ppc64el) * IBM System z (s390x) Więcej o statusie portów i informacjach charakteryzujących porty     można przeczytać na Stronach o portach Debiana (https:// www.debian.org/ports/) . 2.2. Co nowego w dystrybucji? Nowe wydanie Debiana zawiera więcej programów niż poprzednie. Obecna dystrybucja zawiera ponad 13370 nowych pakietów, z ogólnej liczby 57703 w tym wydaniu. Większość oprogramowania została zaktualizowana (ponad 35532 pakietów, co stanowi 62% wszystkich     pakietów w buster). Znaczna liczba pakietów (ponad 7278, 13% pakietów w buster) została z różnych powodów usunięta z dystrybucji. W przypadku tych pakietów nie będą widoczne żadne aktualizacje. Zostaną one również oznaczone jako „przestarzałe” w interfejsach zarządzania pakietami (więcej w Sekcja 4.8, „Przestarzałe pakiety”). Debian again ships with several desktop applications and     environments. Among others it now includes the desktop environments GNOME 3.30, KDE Plasma 5.14, LXDE 10, LXQt 0.14, MATE 1.20, and Xfce 4.12.     Zaktualizowano również pakiety biurowe: * LibreOffice is upgraded to version 6.1;     * Calligra is upgraded to 3.1. * GNUcash is upgraded to 3.4;     Updates of other desktop applications include the upgrade to Evolution 3.30.     Poza wieloma innymi, to wydanie zawiera następujące aktualizacje oprogramowania: +---------------------------------------------------------------+ | Pakiet | Wersja w 10 | Wersja w 11 | | | (buster) | (bullseye) | |--------------------------------+-------------+----------------| |Apache |2.4.25 |2.4.38 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Serwer DNS BIND |9.10 |9.11 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Cryptsetup |1.7 |2.1 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Dovecot MTA |2.2.27 |2.3.4 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Emacs |24.5 i 25.1 |26.1 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Domyślny serwer pocztowy Exim |4.89 |4.92 | |--------------------------------+-------------+----------------| |GNU Compiler Collection jako |6.3 |7.4 and 8.3 | |domyślny kompilator | | | |--------------------------------+-------------+----------------| |GIMP |2.8.18 |2.10.8 | |--------------------------------+-------------+----------------| |GnuPG |2.1 |2.2 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Inkscape |0.92.1 |0.92.4 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Biblioteka C GNU |2.24 |2.28 | |--------------------------------+-------------+----------------| |lighttpd |1.4.45 |1.4.53 |     |--------------------------------+-------------+----------------| |Obraz jądra Linux |seria 4.9 |4.19 series | |--------------------------------+-------------+----------------| |LLVM/Clang toolchain |3.7 |6.0.1 and 7.0.1 | | | |(default) | |--------------------------------+-------------+----------------| |MariaDB |10.1 |10.3 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Nginx |1.10 |1.14 | |--------------------------------+-------------+----------------| |OpenJDK |8 |11 | |--------------------------------+-------------+----------------| |OpenSSH |7.4p1 |7.9p1 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Perl |5.24 |5.28 | |--------------------------------+-------------+----------------| |PHP |7.0 |7.3 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Postfix MTA |3.1.8 |3.3.2 | |--------------------------------+-------------+----------------| |PostgreSQL |9.6 |11 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Python 3 |3.5.3 |3.7.3 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Rustc |  |1.34 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Samba |4.5 |4.9 | |--------------------------------+-------------+----------------| |Vim |8.0 |8.1 | +---------------------------------------------------------------+ Rozdział 3. System instalacyjny Instalator Debiana (Debian Installer) jest oficjalnym systemem     instalacji w przypadku Debiana. Oferuje on wiele metod instalacji. To, które z nich są dostępne, zależy od używanej architektury. Obrazy instalatora wydania bullseye są dostępne razem z     przewodnikiem po instalacji na stronach Debiana (https:// www.debian.org/releases/buster/debian-installer/) .     The Installation Guide is also included on the first media of the official Debian DVD (CD/blu-ray) sets, at:     /doc/install/manual/język/index.html Można również zapoznać się z erratą (https://www.debian.org/     releases/buster/debian-installer/index#errata) programu debian-installer, aby poznać listę znanych błędów. 3.1. Co nowego w systemie instalacyjnym? There has been a lot of development on the Debian Installer since     its previous official release with Debian 10, resulting in improved hardware support and some exciting new features or improvements.     Most notably there is the initial support for UEFI Secure Boot (see ???), which has been added to the installation images. If you are interested in an overview of the detailed changes since buster, please check the release announcements for the     bullseye beta and RC releases available from the Debian Installer's news history (https://www.debian.org/devel/ debian-installer/News/) . 3.1.1. Instalacja automatyczna Część zmian opisanych w poprzednim rozdziale implikuje również zmiany w obsłudze automatycznych instalacji, za pomocą wstępnie     skonfigurowanych plików. Oznacza to, że jeśli posiada się wstępnie skonfigurowane pliki działające z wydaniem buster instalatora, nie należy oczekiwać, że będą również działać z nowym instalatorem bez potrzeby modyfikacji. Przewodnik po instalacji (https://www.debian.org/releases/buster/     installmanual) zawiera zaktualizowany dodatek opisujący szczegółowo używanie wstępnej konfiguracji. Rozdział 4. Aktualizacja z Debiana 10 (buster) 4.1. Przygotowanie do aktualizacji Przed aktualizacją zalecamy zapoznanie się z informacjami zawartymi w Rozdział 5, Problemy, które należy mieć na uwadze, a     dotyczące wydania bullseye. Rozdział ten opisuje również potencjalne trudności, niezwiązane bezpośrednio z procesem aktualizacji, o których warto wiedzieć przed rozpoczęciem całej procedury. 4.1.1. Kopia zapasowa danych i konfiguracji Przed zaktualizowaniem systemu zalecamy wykonanie pełnej kopii zapasowej, a przynajmniej kopii tych danych i konfiguracji,     których utrata byłaby dla nas bolesna. Narzędzia i proces aktualizacji są dość niezawodne, lecz problem sprzętowy w trakcie procedury może spowodować znaczne uszkodzenie systemu. Główną rzeczą, którą warto skopiować jest zawartość plików /etc, /var/lib/dpkg, /var/lib/apt/extended_states oraz wynik polecenia     dpkg --get-selections "*" (cudzysłów jest istotny). Jeśli do zarządzania pakietami wykorzystuje się program aptitude, należy zachować również zawartość pliku /var/lib/aptitude/pkgstates. Sam proces aktualizacji nie zmienia niczego w katalogu /home. Niektóre aplikacje (np. część zestawu Mozilla oraz środowiska graficzne GNOME i KDE) nadpisują istniejące ustawienia użytkownika wartościami domyślnymi, gdy użytkownik uruchamia dany     program jako pierwszy. Środkiem ostrożności jest wykonanie kopii zapasowych ukrytych plików i katalogów (z kropką - „dotfiles”) z katalogów domowych użytkowników. Ta kopia może ułatwić odtworzenie lub przywrócenie starych ustawień. Powinno się również poinformować o tym pozostałych użytkowników. Operacja związana z instalacją pakietów musi być wykonana z     uprawnieniami administratora, dlatego należy się zalogować na konto root, używając polecenia su lub wykorzystując sudo do uzyskania potrzebnych uprawnień.     Przed aktualizacją należy wykonać kilka czynności, dlatego trzeba zapoznać się z poniższą listą: 4.1.2. Uprzednie ostrzeżenie użytkowników Przed każdą aktualizacją powinno się poinformować innych     użytkowników systemu o tym fakcie, choć osoby uzyskujące dostęp do komputera za pomocą ssh nie powinny napotkać większych problemów podczas kontynuowania pracy. Jako dodatkowe zabezpieczenie można wykonać przed wykonaniem     aktualizacji kopię zapasową lub odmontować partycję z katalogiem /home. Przy aktualizacji do wydania bullseye konieczne jest     zaktualizowanie jądra. Nie obędzie się więc bez ponownego uruchomienia komputera. Zwykle odbywa się to po zakończeniu aktualizacji. 4.1.3. Przygotowanie do przestoju usług Mogą istnieć usługi oferowane przez system, które są związane z pakietami objętymi aktualizacją. W takim przypadku proszę     pamiętać, że podczas aktualizacji i konfiguracji będą one zatrzymane na czas zastąpienia ich przez nowszą wersję oraz nie będą w tym czasie dostępne. Dokładny czas braku dostępu do usług zależy od liczby aktualizowanych pakietów i od okresu, w jakim administrator     odpowie na pytania konfiguracyjne. Proszę zwrócić uwagę, że jeśli proces aktualizacji nie będzie nadzorowany, a system będzie wymagał reakcji administratora, występuje duże prawdopodobieństwo trwania usług niedostępnych^[1] w dłuższym okresie. Jeśli aktualizowany system udostępnia usługi, które są krytyczne dla użytkowników bądź sieci^[2], można ograniczyć przerwę w ich działaniu wykonując aktualizację minimalną (zgodnie z opisem w Sekcja 4.4.4, „Minimalna aktualizacja systemu”) a następnie     wykonać aktualizację jądra i ponownie uruchomić komputer (aktualizując pakiety związane z krytycznymi usługami). Dopiero później należy wykonać pełną aktualizację opisaną w Sekcja 4.4.5, „Aktualizacja systemu”. W ten sposób można sprawdzić, że krytyczne usługi działają i są dostępne w trakcie pełnej aktualizacji, a przerwa w działaniu będzie zminimalizowana. 4.1.4. Przygotowanie do odzyskiwania Choć Debian stara się zapewnić, że system będzie się uruchomiał w każdym przypadku to zawsze istnieje możliwość, że wystąpią     problemy z ponownym jego uruchomieniem po dokonaniu aktualizacji. Rozpoznane, ewentualne problemy są omówione w tym i kolejnych rozdziałach uwag do wydania. Z tego względu należy się upewnić, że będzie istniała możliwość     odzyskania systemu jeśli nie uruchomi się on po aktualizacji (lub w przypadku systemów zarządzanych zdalnie nie zaktywuje sieci). W przypadku aktualizacji zdalnej za pomocą ssh, zaleca się dodatkowe środki bezpieczeństwa, w celu zapewnienia sobie możliwości dostępu do serwera za pomocą zdalnego terminala     szeregowego. Istnieje ryzyko, że po aktualizacji jądra i ponownym uruchomieniu systemu wystąpi konieczność poprawienia konfiguracji systemu korzystając z konsoli lokalnej. Jeśli w trakcie aktualizacji system zostanie przypadkowo zresetowany, możliwe że konieczne będzie odzyskiwanie za pomocą lokalnej konsoli. W sytuacjach awaryjnych zalecamy użycie trybu ratunkowego w instalatorze Debiana bullseye. Zaletą skorzystania z instalatora jest możliwość wyboru takiej metody jaka jest najkorzystniejsza.     Więcej informacji zawiera „Recovering a Broken System” w rozdziale 8 przewodnika instalacji (https://www.debian.org/ releases/buster/installmanual) i FAQ instalatora Debiana (https:/ /wiki.debian.org/DebianInstaller/FAQ) . Jeśli ten sposób zawiedzie konieczne jest zapewnienie sobie alternatywnego sposobu rozruchu systemu, by móc go naprawić.     Rozwiązaniem może okazać się specjalny obraz ratunkowy lub płyta typu live CD. Po uruchomieniu systemu za pomocą jednej z tych metod powinno się udać podmontować główny system plików, a następnie wykonać chroot w celu rozpoznania i naprawy problemu. 4.1.4.1. Debugowanie powłoki podczas rozruchu przy użyciu initrd Pakiet initramfs-tools udostępnia powłokę debugowania^[3] w generowanych obrazach initrd. Na przykład: jeśli initrd nie     będzie mógł zamontować głównego systemu plików to przeniesie się do powłoki debugowania z dostępnymi podstawowymi poleceniami, aby dać możliwość znalezienia problemu i naprawy. Podstawowymi sprawami do sprawdzenia są: obecność poprawnych plików urządzeń w /dev; które moduły są załadowane (cat /proc/ modules); wynik dmesg pod kątem błędów ładowania sterowników.     Wynik dmesg pokaże również jakie pliki urządzeń zostały przypisane do danych dysków; powinno się je sprawdzić z wynikiem echo $ROOT, aby upewnić się, że główny system plików znajduje się na oczekiwanym urządzeniu. Jeśli problem się rozwiąże to polecenie exit zamknie powłokę debugowania i proces debugowania będzie kontynuowany od momentu     wystąpienia błędu. Oczywiście, konieczne będzie naprawienie źródła problemu i ponowne wygenerowanie initrd, aby przy następnym rozruchu nie znaleźć się w identycznej sytuacji. 4.1.4.2. Debugowanie powłoki podczas rozruchu przy użyciu systemd Jeśli rozruch nie powiedzie się korzystając z systemd, można dostać się do powłoki roota służącej do debugowania zmieniając     wiersz polecenia jądra. Jeśli podstawowy rozruch uda się, lecz część usług nie wystartuje, można spróbować dodać do parametrów jądra systemd.unit=rescue.target. Z kolei parametr jądra systemd.unit=emergency.target udostępni powłokę roota najwcześniej jak to możliwe. Będzie to jednak     jeszcze przed zamontowaniem głównego systemu plików z uprawnieniami do odczytu i zapisu. Zajdzie konieczność ręcznego wykonania:     # mount -o remount,rw / More information on debugging a broken boot under systemd can be     found in the Diagnosing Boot Problems (https://freedesktop.org/ wiki/Software/systemd/Debugging/) article. 4.1.5. Przygotowanie bezpiecznego środowiska do uaktualnienia Ważne     If you are using some VPN services (such as tinc) consider that they might not be available throughout the upgrade process. Please see Sekcja 4.1.3, „Przygotowanie do przestoju usług”. In order to gain extra safety margin when upgrading remotely, we suggest that you run upgrade processes in the virtual console     provided by the screen program, which enables safe reconnection and ensures the upgrade process is not interrupted even if the remote connection process temporarily fails. 4.2. Checking APT configuration status The upgrade process described in this chapter has been designed for „pure” Debian stable systems. If your APT configuration     mentions additional sources besides buster, or if you have installed packages from other releases or from third parties, then to ensure a reliable upgrade process you may wish to begin by removing these complicating factors. The main configuration file that APT uses to decide what sources it should download packages from is /etc/apt/sources.list, but it can also use files in the /etc/apt/sources.list.d/ directory -     for details see sources.list(5) (https://manpages.debian.org/ buster//bullseye/apt/sources.list.5.html) . If your system is using multiple source-list files then you will need to ensure they stay consistent. Below there are two methods for finding installed packages that did not come from Debian, using either aptitude or apt-forktracer . Please note that neither of them are 100% accurate (e.g. the aptitude example will list packages that were once provided by     Debian but no longer are, such as old kernel packages). $ aptitude search '~i(!~ODebian)' $ apt-forktracer | sort Direct upgrades from Debian releases older than 10 (buster) are     not supported. Please follow the instructions in the Release Notes for Debian 10 (https://www.debian.org/releases/buster/ releasenotes) to upgrade to Debian 10 first. Procedura ta zakłada, że system został zaktualizowany do     ostatniej aktualizacji punktowej buster. Jeśli się tego nie wykonało lub nie jest się tego pewnym należy wykonać instrukcje z Sekcja A.1, „Uaktualnienie wydania buster”. You should also make sure the package database is ready before proceeding with the upgrade. If you are a user of another package manager like aptitude or synaptic, review any pending actions. A     package scheduled for installation or removal might interfere with the upgrade procedure. Note that correcting this is only possible if your APT source-list files still point to buster and not to stable or bullseye; see Sekcja A.2, „Checking your APT source-list files”.     It is a good idea to remove obsolete packages from your system before upgrading. 4.2.1. Sekcja proposed-updates If you have listed the proposed-updates section in your APT     source-list files, you should remove it before attempting to upgrade your system. This is a precaution to reduce the likelihood of conflicts. 4.2.2. Nieoficjalne źródła If you have any non-Debian packages on your system, you should be aware that these may be removed during the upgrade because of conflicting dependencies. If these packages were installed by     adding an extra package archive in your APT source-list files, you should check if that archive also offers packages compiled for bullseye and change the source item accordingly at the same time as your source items for Debian packages. Część użytkowników może posiadać nieoficjalne, backportowane wersje pakietów, które są „nowsze” niż pakiety zainstalowane w     Debianie buster. Te pakiety będą prawdopodobnie sprawiać kłopoty z powodu konfliktów plików^[4]. Sekcja 4.5, „Możliwe problemy przy aktualizacji” opisuje sposoby rozwiązywania konfliktów plików. 4.2.3. Wyłączenie priorytetów APT-a (APT pinning) Jeśli skonfigurowano APT w celu instalacji konkretnych pakietów z dystrybucji innej niż stabilna (np. testowej), konieczna może okazać się zmiana konfiguracji priorytetów APT-a (przechowywanej     w /etc/apt/preferences i /etc/apt/preferences.d/), aby zezwolić na aktualizację pakietów do wersji nowego wydania stabilnego. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w podręczniku systemowym apt_preferences(5). 4.2.4. Sprawdzenie statusu pakietów Niezależnie od wybranej metody aktualizacji zaleca się uprzednie sprawdzenie wszystkich pakietów i zweryfikowanie czy wszystkie     nadają się do aktualizacji. Następujące polecenie pokaże pakiety o statusie „częściowo zainstalowany” lub „nieprawidłowa konfiguracja” i te z jakimkolwiek statusem błędu:     # dpkg --audit     Można również sprawdzić stan wszystkich pakietów za pomocą aptitude lub np.:     # dpkg -l | pager     albo:     # dpkg --get-selections "*" > ~/curr-pkgs.txt Pożądane może okazać się usunięcie wszelkich zatrzymań z     pakietów. Jeśli jakikolwiek aktualizowany pakiet o statusie „ istotny” będzie zatrzymany to aktualizacja nie powiedzie się. Note that aptitude uses a different method for registering     packages that are on hold than apt and dselect. You can identify packages on hold for aptitude with     # aptitude search "~ahold"     If you want to check which packages you had on hold for apt, you should use     # dpkg --get-selections | grep 'hold$' Jeśli zmieniono jakiś pakiet lub ponownie skompilowano go     lokalnie bez zmiany nazwy ani dodania epoki do nazwy, konieczne będzie zatrzymanie go, aby zapobiec uaktualnieniu.     The „hold” package state for apt can be changed using:     # echo package_name hold | dpkg --set-selections     Proszę zastąpić hold słowem install aby cofnąć „zatrzymanie” pakietu. If there is anything you need to fix, it is best to make sure     your APT source-list files still refer to buster as explained in Sekcja A.2, „Checking your APT source-list files”. 4.3. Preparing APT source-list files Before starting the upgrade you must reconfigure APT's     source-list files (/etc/apt/sources.list and files under /etc/apt /sources.list.d/). APT will consider all packages that can be found via any configured archive, and install the package with the highest     version number, giving priority to the first entry in the files. Thus, if you have multiple mirror locations, list first the ones on local hard disks, then CD-ROMs, and then remote mirrors. Wydanie można określić dzięki nazwie kodowej (np. buster, bullseye) lub statusowi wydania (oldstable - stare stabilne, stable - stabilne, testing - testowe, unstable - niestabilne). Zapis odnoszący się do nazwy kodowej ma tę zaletę, że użytkownik     nie zostanie nigdy zaskoczony nowym wydaniem. Z tego powodu to rozwiązanie jest preferowane w niniejszym dokumencie. Z drugiej strony, powoduje to konieczność samodzielnego sprawdzania czy nie wydano nowej wersji systemu. Jeśli użyje się nazwy statusu pokaże się wówczas bardzo dużo dostępnych aktualizacji pakietów. Debian udostępnia dwie listy dyskusyjne z ogłoszeniami, aby ułatwić bieżące śledzenie ważnych informacji związanych z wydaniami Debiana: * Po zapisaniu się do listy dyskusyjnej z ogłoszeniami nt. Debiana (https://lists.debian.org/debian-announce/) , przy     każdym nowym wydaniu Debiana wysyłana będzie informacja. Może to nastąpić np. gdy bullseye zmieni się z wydania stable (stabilnego) na oldstable (stare wydanie stabilne). * Po zapisaniu się do listy dyskusyjnej z ogłoszeniami związanymi z bezpieczeństwem Debiana (https://listsdebianorg/ debian-announce/) , będzie można śledzić wszystkie ogłoszenia bezpieczeństwa publikowane przez Debiana. 4.3.1. Dodanie internetowych źródeł APT-a On new installations the default is for APT to be set up to use the Debian APT CDN service, which should ensure that packages are automatically downloaded from a server near you in network terms.     As this is a relatively new service, older installations may have configuration that still points to one of the main Debian Internet servers or one of the mirrors. If you haven't done so yet, it is recommended to switch over to the use of the CDN service in your APT configuration.     To make use of the CDN service, add a line like this to your APT source configuration (assuming you are using main and contrib):     deb http://deb.debian.org/debian bullseye main contrib     After adding your new sources, disable the previously existing „ deb” lines by placing a hash sign (#) in front of them.     However, if you get better results using a specific mirror that is close to you in network terms, this option is still available. Debian mirror addresses can be found at https://www.debian.org/     distrib/ftplist (https://www.debian.org/distrib/ftplist) (look at the „list of Debian mirrors” section). Załóżmy na przykład, że najbliższym serwerem lustrzanym jest     http://mirrors.kernel.org. Przy sprawdzaniu go przeglądarką internetową można zauważyć, że główne katalogi są ułożone podobnie do: http://mirrors.kernel.org/debian/dists/bullseye/main/binary-mips/...     http://mirrors.kernel.org/debian/dists/bullseye/contrib/binary-mips/...     To configure APT to use a given mirror, add a line like this (again, assuming you are using main and contrib):     deb http://mirrors.kernel.org/debian bullseye main contrib Proszę zwrócić uwagę, że „dists” jest dodane jawnie, a argumenty     po nazwie wydania są używane do rozwinięcia ścieżki na wiele katalogów.     Again, after adding your new sources, disable the previously existing archive entries. 4.3.2. Dodanie źródeł APT-a do lokalnego serwera lustrzanego Instead of using remote package mirrors, you may wish to modify     the APT source-list files to use a mirror on a local disk (possibly mounted over NFS).     Kopia serwera lustrzanego może się znajdować np. w /var/local/ debian/ i posiadać główne katalogi, takie jak: /var/local/debian/dists/bullseye/main/binary-mips/...     /var/local/debian/dists/bullseye/contrib/binary-mips/...     Aby użyć jej ze swoim aptem, proszę dodać ten wiersz do pliku sources.list:     deb file:/var/local/debian bullseye main contrib Proszę zwrócić uwagę, że „dists” jest dodane jawnie, a argumenty     po nazwie wydania są używane do rozwinięcia ścieżki na wiele katalogów. After adding your new sources, disable the previously existing     archive entries in the APT source-list files by placing a hash sign (#) in front of them. 4.3.3. Dodanie źródeł APT-a do nośników optycznych If you want to use only DVDs (or CDs or Blu-ray Discs), comment     out the existing entries in all the APT source-list files by placing a hash sign (#) in front of them. Proszę upewnić się, że w pliku /etc/fstab istnieje wiersz pozwalający na zamontowanie CD-ROM-u w punkcie montowania /media/     cdrom. Na przykład, jeśli napęd CD-ROM jest urządzeniem /dev/sr0, to plik /etc/fstab powinien zawierać wiersz podobny do poniższego:     /dev/sr0 /media/cdrom auto noauto,ro 0 0     Proszę zauważyć, że w czwartym polu, między słowami noauto,ro nie mogą występować spacje.     Aby sprawdzić, czy wszystko działa, proszę włożyć płytę i spróbować wykonać # mount /media/cdrom # this will mount the CD to the mount point     # ls -alF /media/cdrom # this should show the CD's root directory # umount /media/cdrom # this will unmount the CD     Następnie, proszę uruchomić:     # apt-cdrom add     dla każdej płyty binarnej Debiana, aby dodać dane z każdego CD do bazy danych APT-a. 4.4. Aktualizacja pakietów     The recommended way to upgrade from previous Debian releases is to use the package management tool apt. Uwaga     apt is meant for interactive use, and should not be used in scripts. In scripts one should use apt-get, which has a stable output better suitable for parsing. Proszę nie zapomnieć o zamontowaniu potrzebnych partycji do     odczytu i zapisu (przede wszystkim partycji głównej i /usr), za pomocą polecenia podobnego do poniższego:     # mount -o remount,rw /mountpoint Next you should double-check that the APT source entries (in /etc /apt/sources.list and files under /etc/apt/sources.list.d/) refer either to „bullseye” or to „stable”. There should not be any sources entries pointing to buster.     +--------------------------------------------------+ |Uwaga | | | |Wiersze źródeł CD-ROM-u mogą niekiedy wskazywać na| |„unstable”; choć może być to mylące, nie należy | |tego zmieniać. | +--------------------------------------------------+ 4.4.1. Zapisanie sesji Zaleca się skorzystanie z programu /usr/bin/script, aby zapisać     wyniki sesji aktualizacji. Wówczas, jeśli wystąpi problem, gotowy będzie log, który będzie można wykorzystać np. do zgłoszenia błędu. Aby rozpocząć zapisywanie, proszę wpisać:     # script -t 2>~/upgrade-bullseyestep.time -a ~/upgrade-bullseyestep.script lub coś podobnego. Jeśli będzie trzeba uruchomić zapis ponownie (np. po ponownym uruchomieniu systemu), proszę użyć innej     wartości krok, aby wskazać zapisywany krok aktualizacji. Nie należy umieszczać pliku (do którego będzie się zapisywało) w katalogu tymczasowym, takim jak /tmp lub /var/tmp. Pliki w tych katalogach będą usuwane przy aktualizacjach i po restarcie. Zapis ten pozwoli również na przejrzenie informacji, które już zniknęły z ekranu. Jeśli jest się w konsoli systemowej wystarczy     przełączyć się do VT2 (za pomocą Alt+F2) i (po zalogowaniu się) skorzystać z polecenia less -R ~root/upgrade-bullseye.script, aby przejrzeć plik.     Po zakończeniu aktualizacji można zatrzymać polecenie script poleceniem exit. apt will also log the changed package states in /var/log/apt/ history.log and the terminal output in /var/log/apt/term.log.     dpkg will, in addition, log all package state changes in /var/log /dpkg.log. If you use aptitude, it will also log state changes in /var/log/aptitude.     Jeśli użyto przełącznika -t do polecenia script można skorzystać z programu scriptreplay, aby odtworzyć całą sesję:     # scriptreplay ~/upgrade-bullseyestep.time ~/upgrade-bullseyestep.script 4.4.2. Aktualizowanie listy pakietów     Na początku, należy pobrać listę dostępnych pakietów nowego wydania. Można to zrobić za pomocą polecenia:     # apt update Uwaga     Users of apt-secure may find issues when using aptitude or apt-get. For apt-get, you can use apt-get update --allow-releaseinfo-change. 4.4.3. Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca Konieczne jest upewnienie się, że system posiada wystarczająco dużo wolnej przestrzeni dyskowej przed pełną aktualizacją systemu, opisaną w Sekcja 4.4.5, „Aktualizacja systemu”. Wszystkie pakiety potrzebne do instalacji są najpierw pobierane z sieci i przechowywane w /var/cache/apt/archives (przy pobieraniu     w podkatalogu partial/), dlatego trzeba zapewnić sobie wolne miejsce na partycji z katalogiem /var/. Po zakończeniu pobierania wolne miejsce potrzebne będzie na innych partycjach, aby zainstalować aktualizowane pakiety (które mogą zawierać większe pliki wykonywalne lub więcej danych) i nowe pakiety, pobrane przy aktualizacji. Jeśli jest zbyt mało wolnego miejsca można doprowadzić do trudnej w opanowaniu, niedokończonej aktualizacji. apt can show you detailed information about the disk space needed     for the installation. Before executing the upgrade, you can see this estimate by running: # apt -o APT::Get::Trivial-Only=true full-upgrade [ ... ]     XXX upgraded, XXX newly installed, XXX to remove and XXX not upgraded. Need to get xx.xMB of archives. After this operation, AAAMB of additional disk space will be used. Uwaga Wykonanie tego polecenia na początku procesu aktualizacji może     wypisać błąd, z powodów opisanych w następnych rozdziałach. Trzeba wówczas poczekać z komendą do zakończenia minimalnej aktualizacji systemu (opisanej w Sekcja 4.4.4, „Minimalna aktualizacja systemu”)     If you do not have enough space for the upgrade, apt will warn you with a message like this:     E: You don't have enough free space in /var/cache/apt/archives/.     W takim przypadku, konieczne będzie zwolnienie miejsca na dysku. Można: * Remove packages that have been previously downloaded for installation (at /var/cache/apt/archives). Cleaning up the package cache by running apt clean will remove all previously downloaded package files. * Remove forgotten packages. If you have used aptitude or apt to manually install packages in buster it will have kept track of those packages you manually installed, and will be able to mark as redundant those packages pulled in by dependencies alone which are no longer needed due to a package being removed. They will not mark for removal packages that you manually installed. To remove automatically installed packages that are no longer used, run: # apt autoremove Do znalezienia zbędnych pakietów można również użyć programów deborphan, debfoster lub cruft. Nie należy usuwać wszystkich proponowanych przez to narzędzie pakietów bez zastanowienia (szczególnie, jeśli skorzysta się z agresywnych opcji, które nie są domyślne, a są podatne na nieprawidłowe wskazania). Powinno się osobiście przejrzeć pakiety sugerowane do usunięcia (ich zawartość, rozmiar i opis) przed ostateczną decyzją. * Usunąć pakiety zajmujące zbyt dużo miejsca, które nie są obecnie potrzebne (można je zawsze doinstalować po aktualizacji). Jeśli zainstalowano pakiet popularity-contest to do wyświetlenia listy nieużywanych pakietów zajmujących najwięcej miejsca można posłużyć się poleceniem popcon-largest-unused. Największe pakiety można znaleźć poleceniem dpigs (z pakietu debian-goodies) lub programem wajig (poleceniem wajig size). Można użyć także programu aptitude. W tym celu proszę uruchomić aptitude w graficznym interfejsie terminalowym, wybrać Widoki → Nowy płaski widok pakietów, wcisnąć l, wpisać ~i, następnie wcisnąć S i wpisać ~installsize. W ten sposób można otrzymać zwięzłą listę do dalszych działań. * Usunąć niepotrzebne tłumaczenia i pliki lokalizacji. Można zainstalować pakiet localepurge i skonfigurować go tak, aby zachował w systemie jedynie potrzebne tłumaczenia. Zredukuje to przestrzeń zajętą przez katalog /usr/share/locale. * Tymczasowo przenieść na inny system lub usunąć całkowicie     dzienniki systemowe z katalogu /var/log/. * Użyć tymczasowego /var/cache/apt/archives; można użyć tymczasowego katalogu bufora z innego systemu plików (urządzenia USB, przenośnego dysku, używanego systemu plików, ...). +-----------------------------------------------------+ |Uwaga | | | |Proszę nie używać montowań NFS, ponieważ połączenie | |sieciowe może zostać przerwane przy aktualizacji. | +-----------------------------------------------------+ Na przykład, jeśli napęd USB jest zamontowany w /media/usbkey: 1. usunięcie poprzednio pobranych pakietów do instalacji: # apt clean 2. skopiowanie katalogu /var/cache/apt/archives na napęd USB: # cp -ax /var/cache/apt/archives /media/usbkey/ 3. zamontowanie tymczasowego bufora w obecnym: # mount --bind /media/usbkey/archives /var/cache/apt/archives 4. przywrócenie pierwotnego katalogu /var/cache/apt/archives po aktualizacji: # umount /media/usbkey/archives 5. usunięcie pozostałego /media/usbkey/archives. Tymczasowy bufor można utworzyć w dowolnym systemie plików zamontowanym w systemie. * Wykonanie minimalnej aktualizacji (opisanej w Sekcja 4.4.4, „Minimalna aktualizacja systemu”) lub częściowych aktualizacji systemu przed pełną aktualizacją. Umożliwi to częściową aktualizację systemu i pozwoli na wyczyszczenie bufora pakietów przed pełną aktualizacją. Note that in order to safely remove packages, it is advisable to     switch your APT source-list files back to buster as described in Sekcja A.2, „Checking your APT source-list files”. 4.4.4. Minimalna aktualizacja systemu W niektórych przypadkach bezpośrednie wykonanie pełnej aktualizacji (opisanej poniżej) może usunąć wiele pakietów które     mają być zachowane. Z tego powodu zaleca się wykonanie dwustopniowej aktualizacji. Najpierw minimalnej, pozwalającej uporać się z tymi konfliktami, a następnie pełnej, zgodnie z opisem w Sekcja 4.4.5, „Aktualizacja systemu”.     Aby to zrobić, proszę wykonać     # apt-get upgrade     W ten sposób zaktualizowane zostaną pakiety, które nie wymagają usunięcia lub instalacji innych pakietów. Minimalna aktualizacja systemu może okazać się przydatna również     w systemach z niewielką ilością wolnego miejsca, na których pełna aktualizacja nie może być wykonana z tego powodu. If the apt-listchanges package is installed, it will (in its     default configuration) show important information about upgraded packages in a pager after downloading the packages. Press q after reading to exit the pager and continue the upgrade. 4.4.5. Aktualizacja systemu     Po wykonaniu poprzednich kroków, nadszedł czas na główną część aktualizacji. Proszę wykonać     # apt full-upgrade Przeprowadzona zostanie w ten sposób pełna aktualizacja systemu, instalacja najnowszych dostępnych wersji wszystkich pakietów i rozwiązanie wszystkich możliwych zmian zależności pakietów w     innych wydaniach. Jeśli jest to konieczne zainstalowane zostaną nowe pakiety (najczęściej nowe wersje bibliotek lub pakiety o nowych nazwach) i usunięte wszystkie niepotrzebne pakiety powodujące konflikty. Przy aktualizacji z zestawu płyt CD/DVD/BD, użytkownik będzie prawdopodobniej proszony o włożenie określonej płyty w wielu     miejscach aktualizacji. Z powodu zależności między pakietami rozproszonymi na poszczególnych nośnikach konieczne może okazać się wielokrotne wkładanie tej samej płyty. New versions of currently installed packages that cannot be upgraded without changing the install status of another package     will be left at their current version (displayed as „held back”). This can be resolved by either using aptitude to choose these packages for installation or by trying apt install package. 4.5. Możliwe problemy przy aktualizacji     Poniższe sekcje opisują znane problemy, które mogą pojawić się przy aktualizacji do wydania bullseye. 4.5.1. Podczas aktualizacji dystrybucji pojawia się błąd „Nie udało się wykonać natychmiastowej konfiguracji”. In some cases the apt full-upgrade step can fail after downloading packages with:     E: Could not perform immediate configuration on 'package'. Please see man 5 apt.conf under APT::Immediate-Configure for details. If that happens, running apt full-upgrade -o     APT::Immediate-Configure=0 instead should allow the upgrade to proceed. Another possible workaround for this problem is to temporarily     add both buster and bullseye sources to your APT source-list files and run apt update. 4.5.2. Spodziewane usunięcia pakietów Proces aktualizacji do wydania bullseye może prosić o usunięcie pewnych pakietów. Dokładna lista będzie zależała od obecnie zainstalowanych pakietów. Niniejsze uwagi do wydania dają ogólny     obraz tego zabiegu. W razie wątpliwości przed kontynuowaniem należy sprawdzić listę usuwanych pakietów proponowaną przez każdą z metod. Więcej informacji o pakietach przestarzałych w wydaniu bullseye znajduje się w Sekcja 4.8, „Przestarzałe pakiety”. 4.5.3. Konflikty lub pętle „wymaga wstępnie” Sometimes it's necessary to enable the APT::Force-LoopBreak option in APT to be able to temporarily remove an essential     package due to a Conflicts/Pre-Depends loop. apt will alert you of this and abort the upgrade. You can work around this by specifying the option -o APT::Force-LoopBreak=1 on the apt command line. It is possible that a system's dependency structure can be so     corrupt as to require manual intervention. Usually this means using apt or     # dpkg --remove package_name     aby wyeliminować część przeszkadzających pakietów lub # apt -f install     # dpkg --configure --pending     W sytuacjach ekstremalnych konieczne może być wymuszenie reinstalacji za pomocą polecenia     # dpkg --install /path/to/package_name.deb 4.5.4. Konflikty plików Konflikty plików nie powinny wystąpić przy aktualizacji z „     czystego” wydania buster, lecz mogą się pojawić przy zainstalowanych nieoficjalnych backportach. Konflikty plików objawiają się komunikatami błędów, podobnymi do poniższego: Unpacking (from ) ... dpkg: error processing (--install): trying to overwrite `',     which is also in package dpkg-deb: subprocess paste killed by signal (Broken pipe) Errors were encountered while processing: Można spróbować rozwiązać konflikt plików przez wymuszenie     usunięcia pakietu wymienionego w ostatnim wierszu komunikatu błędu:     # dpkg -r --force-depends package_name     After fixing things up, you should be able to resume the upgrade by repeating the previously described apt commands. 4.5.5. Zmiany konfiguracji Podczas aktualizacji zostaną wyświetlone pytania dotyczące konfiguracji lub ponownej konfiguracji kilku pakietów. Gdy pytanie będzie dotyczyło tego czy plik w katalogu /etc/init.d lub     plik /etc/manpath.config ma zostać zastąpiony wersją opiekuna pakietu to odpowiedź powinna z reguły brzmieć „tak” (aby zapewnić spójność systemu). Zawsze można cofnąć się do starszej wersji, ponieważ są one zapisywane z rozszerzeniem .dpkg-old. W razie wątpliwości, proszę zapisać nazwę pakietu lub pliku i     zdecydować o tym później. Można przeszukać plik z zapisem sesji, aby znaleźć informację wyświetloną na ekranie przy aktualizacji. 4.5.6. Zmiany sesji na konsoli If you are running the upgrade using the system's local console you might find that at some points during the upgrade the console     is shifted over to a different view and you lose visibility of the upgrade process. For example, this may happen in systems with a graphical interface when the display manager is restarted. Aby odzyskać konsolę, na której trwa aktualizacja, należy wcisnąć Ctrl+Alt+F1, aby przełączyć się z powrotem na terminal wirtualny 1 z graficznego ekranu powitalnego lub Alt+F1 z trybu lokalnej     konsoli tekstowej. Proszę zastąpić F1 klawiszem funkcyjnym o tym samym numerze co terminal wirtualny, na którym trwa aktualizacja. Można również skorzystać ze kombinacji Alt+strzałka w lewo lub Alt+strzałka w prawo aby przenosić się na kolejne terminale tekstowe. 4.6. Aktualizacja jądra i powiązanych pakietów Niniejszy rozdział opisuje sposób aktualizacji jądra i     identyfikacji potencjalnych problemów który mogą się pojawić. Można zainstalować jeden z pakietów linux-image-* udostępnionych przez Debiana lub skompilować dostosowany do swoich potrzeb. Proszę zauważyć, że wiele poniższych informacji zakłada, że używa się jednego z modularnych jąder Debiana razem z initramfs-tools i     udev. Jeśli korzysta się z własnego, dostosowanego jądra, które nie wymaga initrd lub wykorzystuje się inny program tworzący initrd to część informacji będzie nieprzydatna. 4.6.1. Instalowanie metapakietu jądra When you full-upgrade from buster to bullseye, it is strongly recommended that you install a linux-image-* metapackage, if you     have not done so before. These metapackages will automatically pull in a newer version of the kernel during upgrades. You can verify whether you have one installed by running:     # dpkg -l "linux-image*" | grep ^ii | grep -i meta Jeśli nie zostanie wypisany żaden wynik potrzeba będzie albo     zainstalować ręcznie nowy pakiet linux-image lub zainstalować metapakiet linux-image. Aby zobaczyć listę dostępnych metapakietów linux-image, proszę wykonać:     # apt-cache search linux-image- | grep -i meta | grep -v transition If you are unsure about which package to select, run uname -r and look for a package with a similar name. For example, if you see „     4.9.0-8-amd64”, it is recommended that you install linux-image-amd64. You may also use apt to see a long description of each package in order to help choose the best one available. For example:     # apt show linux-image-amd64 You should then use apt install to install it. Once this new kernel is installed you should reboot at the next available     opportunity to get the benefits provided by the new kernel version. However, please have a look at ??? before performing the first reboot after the upgrade. For the more adventurous there is an easy way to compile your own custom kernel on Debian. Install the kernel sources, provided in the linux-source package. You can make use of the deb-pkg target     available in the sources' makefile for building a binary package. More information can be found in the Debian Linux Kernel Handbook (https://kernel-team.pages.debian.net/kernel-handbook/) , which can also be found as the debian-kernel-handbook package. If possible, it is to your advantage to upgrade the kernel package separately from the main full-upgrade to reduce the     chances of a temporarily non-bootable system. Note that this should only be done after the minimal upgrade process described in Sekcja 4.4.4, „Minimalna aktualizacja systemu”. 4.7. Przygotowanie do kolejnego wydania     Po aktualizacji jest kilka rzeczy, które można zrobić w celu przygotowania do następnego wydania. * Usunięcie pakietów oznaczonych teraz jako przestarzałe zgodnie z opisem w rozdziałach Sekcja 4.4.3, „Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca ” i Sekcja 4.8,     „Przestarzałe pakiety”. Proszę przejrzeć używane pliki konfiguracyjne i rozważyć całkowite wyczyszczenie (ang. purge) pakietów, w celu usunięcia ich plików konfiguracyjnych. Zob. też Sekcja 4.7.1, „Czyszczenie usuniętych pakietów”. 4.7.1. Czyszczenie usuniętych pakietów Ogólnym zaleceniem jest czyszczenie usuniętych pakietów. Ma to szczególny sens, jeśli pakiety zostały usunięte we wcześniejszej     aktualizacji wydania (np. przy aktualizacji do buster) lub pochodzą od zewnętrznych dostawców. W szczególności znane są problemy ze starymi skryptami init.d. Ostrzeżenie     Wyczyszczenie pakietu zazwyczaj usuwa również jego pliki dziennika, dlatego można rozważyć uprzednie wykonanie ich kopii zapasowej.     Poniższe polecenie wyświetla listę wszystkich usuniętych pakietów z pozostawionymi w systemie plikami konfiguracyjnymi:     # dpkg -l | awk '/^rc/ { print $2 }' The packages can be removed by using apt purge. Assuming you want     to purge all of them in one go, you can use the following command:     # apt purge $(dpkg -l | awk '/^rc/ { print $2 }')     Jeśli korzysta się z programu aptitude, można rozważyć użycie następującego odpowiednika powyższych poleceń: # aptitude search '~c'     # aptitude purge '~c' 4.8. Przestarzałe pakiety Wprowadzając wiele nowych pakietów, bullseye porzuca i pomija również sporo starych pakietów z wydania buster. Nie ma dla nich ścieżki aktualizacji. Choć nic nie stoi na przeszkodzie, aby w     razie potrzeby używać takich pakietów to projekt Debian kończy wsparcie bezpieczeństwa po roku od wydania bullseye^[5] i nie dostarczy innego wsparcie w międzyczasie. Zaleca się zastąpienie ich dostępnymi alternatywami jeśli takie istnieją. Jest wiele powodów, dla których pakiet mógł zostać usunięty z dystrybucji: nie jest dłużej utrzymywany przez projekt macierzysty, nie ma chętnego Dewelopera Debiana, który byłby     zainteresowany opiekowaniem się pakietem, funkcja którą pełnił została przejęta przez inne programy (lub nowszą wersję), nie jest dłużej uważany za odpowiedni dla wydania bullseye ze względu na poważne błędy. W tym ostatnim przypadku pakiet może być wciąż obecny w dystrybucji „niestabilnej”. Some package management front-ends provide easy ways of finding installed packages that are no longer available from any known     repository. The aptitude textual user interface lists them in the category „Obsolete and Locally Created Packages”, and they can be listed and purged from the commandline with: # aptitude search '~o'     # aptitude purge '~o' System śledzenia błędów Debiana (https://bugs.debian.org/) często udostępnia dodatkowe informacje nt. powodów usunięcia danego     pakietu. Należy przejrzeć zarówno archiwalne zgłoszenia błędów samego pakietu jak i archiwalne zgłoszenia pseudopakietu ftp.debian.org (https://bugs.debian.org/cgi-bin/pkgreport.cgi?pkg =ftp.debian.org&archive=yes) .     Lista pakietów uznanych za przestarzałe w wydaniu bullseye jest dostępna w: ???. 4.8.1. Transitional dummy packages Some packages from buster may have been replaced in bullseye by transitional dummy packages, which are empty placeholders designed to simplify upgrades. If for instance an application     that was formerly a single package has been split into several, a transitional package may be provided with the same name as the old package and with appropriate dependencies to cause the new ones to be installed. After this has happened the redundant dummy package can be safely removed. The package descriptions for transitional dummy packages usually indicate their purpose. However, they are not uniform; in particular, some „dummy” packages are designed to be kept     installed, in order to pull in a full software suite, or track the current latest version of some program. You might also find deborphan with the --guess-* options (e.g. --guess-dummy) useful to detect transitional dummy packages on your system. --------------------------------------------------------------------- ^[1] Jeśli priorytet debconfa jest ustawiony na bardzo wysoką     wartość, to może to spowodować niewyświetlanie pytań konfiguracyjnych. Usługi zależne od domyślnych odpowiedzi, które nie będą pasowały do danego systemu, nie uruchomią się. ^[2] Przykład: usługi DNS i DHCP, szczególnie jeśli nie ma     redundancji lub tzw. failover. W przypadku DHCP użytkownicy mogą zostać odłączeni z sieci, jeśli czas dzierżawy jest mniejszy niż czas trwania aktualizacji.     ^[3] Można wyłączyć tę funkcję dodając parametr panic=0 do parametrów rozruchowych. ^[4] System zarządzania pakietami Debiana nie pozwala zwykle na     usunięcie lub zastąpienie pliku będącego własnością innego pakietu, chyba że pakiet został zdefiniowany jako zastępujący dany pakiet. ^[5] Lub tak długo, aż nie pojawi się nowe wydanie w tym czasie.     Zwykle jedynie dwa wydania stabilne są wspierane w dowolnym czasie. Rozdział 5. Problemy, które należy mieć na uwadze, a dotyczące wydania bullseye Czasami zmiany wprowadzone w nowym wydaniu mają skutki uboczne, którym nie można zapobiec w sensowny sposób, lub które odsłaniają     inne błędy. Niniejszy rozdział dokumentuje znane problemy. Proszę zapoznać się również z erratą, dokumentacją odpowiednich pakietów, zgłoszeniami błędów i pozostałymi informacjami opisanymi w Sekcja 6.1, „Dodatkowe informacje”. 5.1. Uwagi dotyczące aktualizacji do bullseye     Niniejszy rozdział dotyczy aktualizacji z wydania buster do bullseye. 5.2. Ograniczenia we wsparciu bezpieczeństwa Istnieje kilka pakietów, którym Debian nie może zapewnić     minimalnego wsparcia bezpieczeństwa. Szczegółowo opisano je poniżej. Uwaga     The package debian-security-support helps to track the security support status of installed packages. 5.3. Pakiety specjalnej troski Pakiety z wydania buster powinny się zwykle aktualizować bez problemów do bullseye. Jest jednak kilka przypadków, gdzie może     okazać się potrzebna interwencja albo przed, albo w trakcie aktualizacji. Szczegółowa rozpiska dla poszczególnych pakietów znajduje się poniżej. Rozdział 6. Więcej informacji na temat projektu Debian 6.1. Dodatkowe informacje Poza uwagami do wydana i przewodnikiem po instalacji dostępna jest również dodatkowa dokumentacja na temat systemu Debian, pochodząca z Projektu Dokumentacji Debiana (DDP), którego zadaniem jest tworzenie wysokiej jakości dokumentacji dla     użytkowników i deweloperów Debiana. Dostępne są dokumenty Debian Reference, Debian New Maintainers' Guide i FAQ Debiana oraz wiele innych. Pełny spis wszystkich zasobów można znaleźć na stronie z dokumentacją Debiana (https://www.debian.org/doc/) (proszę zwrócić uwagę na odnośnik do polskiej dokumentacji w dolnej części strony) i w Wiki Debiana (https://wiki.debian.org/) . Dokumentacja poszczególnych pakietów jest instalowana do     katalogów /usr/share/doc/pakiet. Mogą być to informacje o prawach autorskich, detale dystrybucji Debian lub dokumentacja z projektu macierzystego. 6.2. Pomoc Istnieje wiele źródeł pomocy, rady i wsparcia dla użytkowników Debiana, lecz powinno się z nich korzystać dopiero wtedy, gdy     przeszukało się dostępną dokumentację, która mogła zawierać wyjaśnienie problemu. Niniejszy rozdział jest krótkim wprowadzeniem który może okazać się pomocny dla nowych użytkowników Debiana. 6.2.1. Listy dyskusyjne Najbardziej interesującymi dla użytkowników Debiana listami dyskusyjnymi są: debian-user (angielska) i listy dla poszczególnych języków: debian-user-język (np. debian-user-polish - polska lista). Więcej informacji i szczegóły na temat     subskrypcji zawiera strona https://lists.debian.org/ (https:// lists.debian.org/) . Przed zamieszczeniem nowej wiadomości prosimy o uprzednie przeszukanie archiwów listy, które może już zawierać odpowiedź na zadawane pytanie; proszę również pamiętać o zachowaniu netykiety. 6.2.2. IRC Debian ma kanał IRC, który jest przeznaczony do pomocy     użytkownikom Debiana (w sieci IRC OFTC). Dostęp do kanału można uzyskać ze swojego klienta IRC, pod adresem irc.debian.org, wybierając kanał #debian. Obowiązującym językiem jest angielski. Proszę przestrzegać zasad kanału respektując prawa innych     użytkowników. Wytyczne są dostępne na Wiki Debiana (https:// wiki.debian.org/DebianIRC) .     Więcej informacji o OFTC można znaleźć na odpowiedniej stronie internetowej (http://www.oftc.net/) . 6.3. Zgłaszanie błędów Staramy się, aby Debian był systemem operacyjnym wysokiej jakości, jednak nie znaczy to, że udostępniane pakiety są całkowicie wolne od błędów. Zgodnie z filozofią „otwartego     rozwoju” Debiana oraz jako usługa dla naszych użytkowników, dostarczamy wszystkie informacje o zgłoszonych błędach w naszym Systemie Śledzenia Błędów (Bug Tracking System - BTS). BTS można przeglądać pod adresem https://bugs.debian.org/ (https:// bugs.debian.org/) . W przypadku znalezienia błędu w dystrybucji lub spakietowanym programie będącym jej częścią prosimy o zgłoszenie błędu, dzięki czemu będzie mógł zostać poprawiony w kolejnych wydaniach.     Zgłaszanie błędów wymaga poprawnego adresu poczty elektronicznej. Dzięki niemu możliwe jest śledzenie błędów i kontakt deweloperów ze zgłaszającym, w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji. Błędy można zgłaszać za pomocą programu reportbug lub ręcznie, za pomocą poczty elektronicznej. Więcej informacji o Systemie     Śledzenia Błędów i sposobie korzystania z niego, zawiera dokumentacja (dostępna w /usr/share/doc/debian, jeśli zainstalowano pakiet doc-debian) lub strona System Śledzenia Błędów (https://bugs.debian.org/) . 6.4. Uczestnictwo w rozwoju Debiana You do not need to be an expert to contribute to Debian. By assisting users with problems on the various user support lists (https://lists.debian.org/) you are contributing to the community. Identifying (and also solving) problems related to the development of the distribution by participating on the development lists (https://lists.debian.org/) is also extremely     helpful. To maintain Debian's high-quality distribution, submit bugs (https://bugs.debian.org/) and help developers track them down and fix them. The tool how-can-i-help helps you to find suitable reported bugs to work on. If you have a way with words then you may want to contribute more actively by helping to write documentation (https://www.debian.org/doc/vcs) or translate (https://www.debian.org/international/) existing documentation into your own language. Jeśli ma się nieco więcej czasu można poświęcić go jakiejś części Wolnego Oprogramowania w Debianie. Szczególnie pożądane jest, aby adoptować lub zacząć opiekować się pakietami, o których dodanie prosili inni użytkownicy. Baza Work Needing and Prospective Packages (https://www.debian.org/devel/wnpp/) dostarcza     szczegółowych informacji w tym zakresie. Jeśli jest się szczególnie zainteresowanym jakąś konkretną dziedziną to można włożyć swój wkład w któryś z podprojektów (https://www.debian.org /devel/#projects) Debiana, które zajmują się również portami na różne architektury lub w tzw. Debian Pure Blends (https:// wiki.debian.org/DebianPureBlends) , przeznaczonych dla określonych grup użytkowników, albo w wiele innych. W każdym razie, niezależnie od tego, czy działa się na rzecz społeczności Wolnego Oprogramowania jako użytkownik, programista,     osoba zajmująca się pisaniem dokumentacji lub tłumaczeniami, już teraz dokłada się swoją cegiełkę w budowie Wolnego Oprogramowania. Taka praca daje dużo satysfakcji i radości oraz pozwala na poznanie nowych ludzi. Dodatek A. Zarządzanie wydaniem buster przed aktualizacją Dodatek zawiera informacje pozwalające upewnić się, że można     instalować lub aktualizować pakiety z buster przed aktualizacją do bullseye. Jest to konieczne tylko w szczególnych przypadkach. A.1. Uaktualnienie wydania buster Nie różni się to od żadnej innej aktualizacji, którą przeprowadzano wcześniej w wydaniu buster. Jedyną różnicą jest     konieczność upewnienia się, że lista pakietów wciąż odnosi się do buster, tak jak wyjaśniono to w Sekcja A.2, „Checking your APT source-list files”. Przy aktualizowaniu systemu z serwera lustrzanego Debiana,     zostanie on automatycznie uaktualniony do ostatniego wydania punktowego buster. A.2. Checking your APT source-list files If any of the lines in your APT source-list files (see sources.list(5) (https://manpages.debian.org/buster//bullseye/apt /sources.list.5.html) ) contain references to „stable”, this is     effectively pointing to bullseye already. This might not be what you want if you are not yet ready for the upgrade. If you have already run apt update, you can still get back without problems by following the procedure below. Jeśli zainstalowało się już pakiety z wydania bullseye, to prawdopodobnie nie ma sensu instalowania pakietów ze starego     wydania buster. Proszę wówczas zdecydować czy chce się kontynuować czy też nie. Instalowanie starszych wersji pakietów jest technicznie możliwe lecz nie zostało tu opisane. As root, open the relevant APT source-list file (such as /etc/apt /sources.list) with your favorite editor, and check all lines     beginning with deb http:, deb https:, deb tor+http:, deb tor+https:, URIs: http:, URIs: https:, URIs: tor+http: or URIs: tor+https: for a reference to „stable”. If you find any, change stable to buster. If you have any lines starting with deb file: or URIs: file:, you     will have to check for yourself if the location they refer to contains a buster or bullseye archive. Ważne     Do not change any lines that begin with deb cdrom: or URIs: cdrom:. Doing so would invalidate the line and you would have to run apt-cdrom again. Do not be alarmed if a cdrom: source line refers to „unstable”. Although confusing, this is normal.     Jeśli dokonało się jakichś zmian, proszę zapisać plik i wykonać     # apt update     aby odświeżyć listę pakietów. A.3. Usunięcie przestarzałych plików konfiguracyjnych     Przed aktualizacją do bullseye, zaleca się usunąć stare pliki konfiguracyjne (takie jak *.dpkg-{new,old} z /etc. A.4. Aktualizacja przestarzałych kodowań do UTF-8 Używanie przestarzałych kodowań innych niż UTF-8 (w przypadku języka polskiego było to zwykle ISO-8859-2) przestało być wspierane od długiego czasu. Jeśli do tej pory się z nich     korzystało, należy zaktualizować swoje ustawienia poleceniem dpkg-reconfigure locales i wybrać UTF-8. Proszę się również upewnić, że ustawienia domyślne nie są przesłaniane przez użytkowników w ich środowiskach. Dodatek B. Współtwórcy uwag do wydania     W tworzeniu uwag do wydania brało udział wiele osób, między innymi Adam D. Barratt, Adam Di Carlo, Andreas Barth, Andrei Popescu, Anne Bezemer, Bob Hilliard, Charles Plessy, Christian Perrier, Christoph Berg, Daniel Baumann, David Prévot, Eddy Petrișor, Emmanuel Kasper, Esko Arajärvi, Frans Pop, Giovanni Rapagnani, Gordon Farquharson, Hideki Yamane, Holger Wansing, Javier Fernández-Sanguino Peña, Jens Seidel, Jonas Meurer, Jonathan     Nieder, Joost van Baal-Ilić, Josip Rodin, Julien Cristau, Justin B Rye, LaMont Jones, Luk Claes, Martin Michlmayr, Michael Biebl, Moritz Mühlenhoff, Niels Thykier, Noah Meyerhans, Noritada Kobayashi, Osamu Aoki, Paul Gevers, Peter Green, Rob Bradford, Samuel Thibault, Simon Bienlein, Simon Paillard, Stefan Fritsch, Steve Langasek, Steve McIntyre, Tobias Scherer, victory, Vincent McIntyre i W. Martin Borgert.     Niniejszy dokument został przetłumaczony na wiele języków. Podziękowania dla wszystkich tłumaczy!     Polskie tłumaczenie: Michał Kułach i Wojciech Zaręba. Cenne wskazówki i uwagi wnieśli: Bolesław Śliwicki i Paweł Sadkowski. Indeks A Apache, Co nowego w dystrybucji? B BIND, Co nowego w dystrybucji? C Calligra, Co nowego w dystrybucji? Cryptsetup, Co nowego w dystrybucji? D DocBook XML, Źródła niniejszego dokumentu Dovecot, Co nowego w dystrybucji? E Evolution, Co nowego w dystrybucji? Exim, Co nowego w dystrybucji? G GCC, Co nowego w dystrybucji? GIMP, Co nowego w dystrybucji? GNOME, Co nowego w dystrybucji? GNUcash, Co nowego w dystrybucji? GnuPG, Co nowego w dystrybucji? I Inkscape, Co nowego w dystrybucji? K KDE, Co nowego w dystrybucji? L LibreOffice, Co nowego w dystrybucji? LXDE, Co nowego w dystrybucji? LXQt, Co nowego w dystrybucji? M MariaDB, Co nowego w dystrybucji? MATE, Co nowego w dystrybucji? N Nginx, Co nowego w dystrybucji? O OpenJDK, Co nowego w dystrybucji? OpenSSH, Co nowego w dystrybucji? P packages apt, Wysyłanie sprawozdań aktualizacji, Dodanie źródeł APT-a do lokalnego serwera lustrzanego apt-listchanges, Minimalna aktualizacja systemu aptitude, Checking APT configuration status, Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca , Czyszczenie usuniętych pakietów dblatex, Źródła niniejszego dokumentu debian-goodies, Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca debian-kernel-handbook, Instalowanie metapakietu jądra debian-security-support, Ograniczenia we wsparciu bezpieczeństwa doc-debian, Zgłaszanie błędów docbook-xsl, Źródła niniejszego dokumentu dpkg, Wysyłanie sprawozdań aktualizacji how-can-i-help, Uczestnictwo w rozwoju Debiana initramfs-tools, Debugowanie powłoki podczas rozruchu przy użyciu initrd, Aktualizacja jądra i powiązanych pakietów linux-image-*, Aktualizacja jądra i powiązanych pakietów linux-image-amd64, Instalowanie metapakietu jądra linux-source, Instalowanie metapakietu jądra localepurge, Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca popularity-contest, Zapewnienie wystarczającej ilości wolnego miejsca release-notes, Zgłaszanie błędów w tym dokumencie synaptic, Checking APT configuration status tinc, Przygotowanie bezpiecznego środowiska do uaktualnienia udev, Aktualizacja jądra i powiązanych pakietów upgrade-reports, Wysyłanie sprawozdań aktualizacji xmlroff, Źródła niniejszego dokumentu xsltproc, Źródła niniejszego dokumentu Perl, Co nowego w dystrybucji? PHP, Co nowego w dystrybucji? Postfix, Co nowego w dystrybucji? PostgreSQL, Co nowego w dystrybucji? X Xfce, Co nowego w dystrybucji? glosariusz ACPI Advanced Configuration and Power Interface ALSA Advanced Linux Sound Architecture (zaawansowana architektura dźwięku Linuksa) BD Blu-ray Disc CD Compact Disc CD-ROM Compact Disc Read Only Memory DHCP Dynamic Host Configuration Protocol DLBD Dual Layer Blu-ray Disc (dwuwarstwowa płyta Blu-ray) DNS Domain Name System DVD Digital Versatile Disc GIMP GNU Image Manipulation Program GNU GNU's Not Unix (GNU to nie Unix) GPG GNU Privacy Guard LDAP Lightweight Directory Access Protocol LSB Linux Standard Base LVM Logical Volume Manager MTA Mail Transport Agent NBD Network Block Device NFS Network File System (sieciowy system plików) NIC Network Interface Card NIS Network Information Service PHP PHP: Hypertext Preprocessor RAID Redundant Array of Independent Disks SATA Serial Advanced Technology Attachment SSL Secure Sockets Layer TLS Transport Layer Security UEFI Unified Extensible Firmware Interface USB Universal Serial Bus (uniwersalna magistrala szeregowa) UUID Universally Unique Identifier WPA Wi-Fi Protected Access