Hoofdstuk 2. Nieuwigheden in Debian 12

Inhoudsopgave

2.1. Ondersteunde architecturen
2.2. Archiefgebieden
2.3. Nieuwigheden in de distributie
2.3.1. Desktops en bekende pakketten
2.3.2. Meer vertaalde man-pagina's
2.3.3. Nieuws van de Med-collectie van Debian
2.3.4. Nieuws over de Astro-collectie van Debian

De Wiki-pagina bevat meer informatie over dit onderwerp.

2.1. Ondersteunde architecturen

Dit zijn de officieel ondersteunde architecturen voor Debian 12:

  • 32-bits PC (i386) en 64-bits PC (amd64)

  • 64-bits ARM (arm64)

  • ARM EABI (armel)

  • ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf)

  • little-endian MIPS (mipsel)

  • 64-bits little-endian MIPS (mips64el)

  • 64-bits little-endian PowerPC (ppc64el)

  • IBM System z (s390x)

Verhoging basislijn voor 32-bit PC naar i686

De ondersteuning voor 32-bit PC (bekend als de Debian-architectuur i386) vereist nu de "lange NOP"-instructie. Raadpleeg Paragraaf 5.1.13, “ De basislijn voor 32-bit PC is nu i686 voor meer informatie.

U vindt meer over de status van de voor een bepaalde architectuur geschikt gemaakte versies van Debian (ports genoemd in het taalgebruik van ingewijden) en port-specifieke informatie voor uw architectuur op de Webpagina's van de Debian ports.

2.2. Archiefgebieden

De volgende archiefgebieden die in het Sociaal Contract en in het Debian Beleidshandboek vermeld worden, bestaan al een lange tijd:

  • main: de Debian-distributie;

  • contrib: aanvullende pakketten die bedoeld zijn om met de Debian-distributie te werken, maar waarvoor software buiten de distributie nodig is om gebouwd te worden of te functioneren;

  • non-free: aanvullende pakketten bedoeld zijn om te werken met de Debian-distributie, maar die niet voldoen aan de DFSG, de Debian richtlijnen inzake vrije software, of andere problemen hebben die hun distributie problematisch maken.

Naar aanleiding van de Algemene Resolutie van 2022 over niet-vrije firmware werd het 5e punt van het Sociaal Contract uitgebreid met de volgende zin:

De officiële media van Debian kunnen firmware bevatten die anders geen deel uitmaakt van het Debian-systeem, om het gebruik van Debian mogelijk te maken met hardware die dergelijke firmware vereist.

Hoewel dit nog niet expliciet wordt vermeld in het Sociaal Contract of in het Debian Beleidshandboek, werd een nieuw archiefgebied ingevoerd, waardoor het mogelijk wordt om niet-vrije firmware te scheiden van de andere niet-vrije pakketten:

  • non-free-firmware

De meeste niet-vrije firmwarepakketten zijn verplaatst van non-free naar non-free-firmware ter voorbereiding van de release van Debian 12. Deze zuivere scheiding maakt het mogelijk om officiële installatie-images te bouwen met pakketten van main en van non-free-firmware, zonder contrib of non-free. Op hun beurt maken deze installatie-images het mogelijk om systemen te installeren met alleen main en non-free-firmware, zonder contrib of non-free.

Zie Paragraaf 4.2.8, “De componenten non-free en non-free-firmware” voor upgrades van bullseye.

2.3. Nieuwigheden in de distributie

Deze nieuwe uitgave van Debian bevat opnieuw veel meer software dan zijn voorganger bullseye; de distributie bevat meer dan 11089 nieuwe pakketten, en in totaal meer dan 64419 pakketten. De meeste software in de distributie is bijgewerkt: meer dan 43254 softwarepakketten (dit is 67% van alle pakketten in bullseye). Er is ook een significant aantal pakketten (meer dan 6296, 10% van de pakketten in bullseye) verwijderd uit de distributie om diverse redenen. Deze pakketten zullen niet meer worden bijgewerkt en ze zullen als 'achterhaald' of 'verouderd' worden gemarkeerd in de frontends voor pakketbeheer. Zie Paragraaf 4.8, “Verouderde pakketten”.

2.3.1. Desktops en bekende pakketten

Debian wordt weer geleverd met verscheidene desktoptoepassingen en -omgevingen. Het bevat nu onder andere de desktopomgevingen GNOME 43, KDE Plasma 5.27, LXDE 11, LXQt 1.2.0, MATE 1.26 en Xfce 4.18.

Ook de productiviteitstoepassingen zijn opgewaardeerd, waaronder de kantoorsoftware:

  • LibreOffice werd opgewaardeerd naar versie 7.4;

  • GNUcash werd opgewaardeerd naar 4.13;

Deze uitgave bevat daarnaast onder meer de volgende bijgewerkte software:

PakketVersie in 11 (bullseye)Versie in 12 (bookworm)
Apache2.4.542.4.57
Bash5.15.2.15
BIND DNS-server9.169.18
Cryptsetup2.32.6
Emacs27.128.2
Exim standaard e-mailserver4.944.96
GNU Compiler Collection als standaard-compiler10.212.2
GIMP2.10.222.10.34
GnuPG2.2.272.2.40
Inkscape1.0.21.2.2
de GNU C-bibliotheek2.312.36
Linux kernel-image5.10-serie6.1-serie
LLVM/Clang-gereedschapsset9.0.1 en 11.0.1 (standaard) en 13.0.113.0.1 en 14.0 (standaard) en 15.0.6
MariaDB10.510.11
Nginx1.181.22
OpenJDK1117
OpenLDAP2.4.572.5.13
OpenSSH8.4p19.2p1
OpenSSL1.1.1n3.0.8
Perl5.325.36
PHP7.48.2
Postfix MTA3.53.7
PostgreSQL1315
Python 33.9.23.11.2
Rustc1.481.63
Samba4.134.17
Systemd247252
Vim8.29.0

2.3.2. Meer vertaalde man-pagina's

Dankzij onze vertalers is meer documentatie in de indeling voor man-pagina's beschikbaar in meer talen dan ooit. Veel man-pagina's zijn nu bijvoorbeeld beschikbaar in het Deens, Grieks, Fins, Indonesisch, Macedonisch, Noors (Bokmål), Russisch, Servisch, Zweeds, Oekraïens en Vietnamees, en alle man-pagina's van systemd zijn nu beschikbaar in het Duits.

Om ervoor te zorgen dat het commando man de documentatie in uw taal toont (waar mogelijk), installeert u het juiste pakket manpages-taal en zorgt u ervoor dat uw locale correct is geconfigureerd door gebruik te maken van

dpkg-reconfigure locales

.

2.3.3. Nieuws van de Med-collectie van Debian

Zoals in elke uitgave zijn er nieuwe pakketten toegevoegd op het gebied van geneeskunde en biowetenschappen. Het nieuwe pakket shiny-server is een bijzondere vermelding waard, omdat het wetenschappelijke webapplicaties met R vereenvoudigt. We bleven ons ook inspannen om continue integratieondersteuning te bieden voor de pakketten die door het Debian Med-team worden beheerd.

Het Debian Med-team is altijd geïnteresseerd in feedback van gebruikers, vooral in de vorm van verzoeken voor het verpakken van nog niet verpakte vrije software, of voor backports van nieuwe pakketten of hogere versies uit testing.

Om pakketten te installeren die worden onderhouden door het Debian Med-team, installeert u de metapakketten met de naam med-*, die versie 3.8.x hebben voor Debian bookworm. Bezoek gerust de Debian Med takenpagina's om het volledige aanbod van biologische en medische software in Debian te zien.

2.3.4. Nieuws over de Astro-collectie van Debian

Debian bookworm wordt geleverd met versie 4.0 van de doelgroepspecifieke collectie Astro van Debian, die een geweldige allesomvattende oplossing blijft voor professionele astronomen, liefhebbers en iedereen die geïnteresseerd is in astronomie. Bijna alle pakketten in Debian Astro zijn bijgewerkt naar nieuwe versies, maar er zijn ook verschillende nieuwe softwarepakketten.

Voor radioastronomen is nu de openbron-correlator openvlbi inbegrepen. De nieuwe pakketten astap en planetary-system-stacker zijn nuttig voor beeldstapeling en astrometrische resolutie. Een groot aantal nieuwe stuurprogramma's en bibliotheken die het INDI-protocol ondersteunen, werden verpakt en worden nu met Debian meegeleverd.

De nieuwe met Astropy verband houdende pakketten python3-extinction, python3-sncosmo, python3-specreduce, en python3-synphot zijn inbegrepen, evenals pakketten gemaakt rond python3-yt en python3-sunpy. Python ondersteuning voor de ASDF-bestandsindeling is sterk uitgebreid, terwijl het Java ecosysteem is uitgebreid met bibliotheken die de ECSV- en TFCAT-bestandsindelingen verwerken, voornamelijk voor gebruik met topcat.

Raadpleeg de pagina over de Astro-collectie voor een volledige lijst en verdere informatie.