Debian 9 Stretch uitgebracht

17 juni 2017

Na een periode van 26 maanden ontwikkelen, kondigt het Debian project met trots zijn nieuwe stabiele uitgave, versie 9 (codenaam Stretch), aan. Deze uitgave zal gedurende 5 jaar ondersteund worden dankzij het gecombineerde werk van het Debian Beveiligingsteam en het Debian team voor Langetermijnondersteuning.

Debian 9 wordt opgedragen aan de stichter van het project Ian Murdock, die op 28 december 2015 overleed.

Met Stretch wordt MariaDB de standaard MySQL-variant. Het vervangen van de pakketten voor MySQL 5.5 en 5.6 door die voor de variant MariaDB 10.1 gebeurt automatisch tijdens de opwaardering.

Met de uitgave van Stretch keren Firefox en Thunderbird terug in Debian en vervangen Iceweasel en Icedove, hun merkloze versies die meer dan 10 jaar in het archief opgenomen waren.

Dankzij het project Reproducible Builds, het project dat ernaar streeft om de bouw van een pakket volledig reproduceerbaar te maken, kunnen van meer dan 90% van de bronpakketten die Debian 9 bevat nu bit-per-bit identieke binaire pakketten gebouwd worden. Dit heeft een belangrijke verificatiefunctie die gebruikers beschermt tegen pogingen om met slechte bedoelingen te knoeien met compilers en bouwnetwerken. Toekomstige uitgaven van Debian zullen instrumenten en metagegevens bevatten waardoor een eindgebruiker de herkomst van pakketten uit het archief zal kunnen valideren.

Systeembeheerders en al wie in een beveiligingsgevoelige omgeving werkt, kunnen zich meer gerustgesteld voelen in de wetenschap dat het X-beeldschermsysteem niet langer de voorrechten van de root-gebruiker nodig heeft om te kunnen functioneren.

Stretch is de eerste versie van Debian die in het pakket gnupg de moderne tak van GnuPG opneemt. Zij brengt elliptische-kromme-cryptografie, betere standaarden, een meer modulaire architectuur en verbeterde chipkaart-ondersteuning. We zullen de “klassieke” tak van GnuPG blijven aanbieden als gnupg1 voor mensen die deze nodig hebben, maar deze tak wordt nu als achterhaald beschouwd.

Debug-pakketten kunnen in Debian 9 Stretch makkelijker verkregen en gebruikt worden. Een nieuwe pakketbron dbg-sym kan toegevoegd worden aan de bronnenlijst van APT (sources.list) om voor veel pakketten automatisch in debug-symbolen te voorzien.

De ondersteuning voor UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) die in Wheezy werd geïntroduceerd, is ook in Stretch weer sterk verbeterd. Ze bevat ondersteuning voor een installatie met een 64-bits kernel op een systeem met 32-bits UEFI-firmware. Een nieuwigheid is dat nu ook de live-images van Debian het opstarten met UEFI ondersteunen.

Deze release bevat een groot aantal bijgewerkte softwarepakketten, zoals:

Met deze ruime selectie pakketten en de traditionele brede architectuurondersteuning laat Debian opnieuw zien dat het zich houdt aan zijn doelstelling om het universele besturingssysteem te zijn. Het kan op veel verschillende manieren gebruikt worden: van desktopsysteem tot netbook, van ontwikkelserver tot clustersysteem en als database-, web- of opslagserver. Tegelijkertijd zorgen extra inspanningen inzake kwaliteitsverzekering, zoals automatische installatie- en opwaarderingstesten voor alle pakketten uit het archief van Debian, ervoor dat Stretch de hoge verwachtingen kan waarmaken die gebruikers hebben van een stabiele Debian release.

In totaal worden tien architecturen ondersteund: 64-bits PC / Intel EM64T / x86-64 (amd64), 32-bits PC / Intel IA-32 (i386), 64-bits little-endian Motorola/IBM PowerPC (ppc64el), 64-bits IBM S/390 (s390x), voor ARM, armel en armhf voor oude en nieuwe 32-bits hardware, plus arm64 voor de 64-bits AArch64-architectuur, en voor MIPS is er naast de twee 32-bits-architecturen mips (big-endian) en mipsel (little-endian), een nieuwe mips64el-architectuur voor 64-bits little-endian hardware. Ondersteuning voor 32-bits Motorola/IBM PowerPC (powerpc) is in Stretch weggevallen.

Uitproberen?

Als u Debian 9 Stretch gewoon wilt proberen zonder het te installeren, dan kunt u een van de beschikbare zogenaamde live-images gebruiken. Hiermee wordt het volledige besturingssysteem geladen in het geheugen van uw computer en uitgevoerd in een alleen-lezen-modus. Indien u het een leuk besturingssysteem vindt, dan heeft u de mogelijkheid om het van het live-image op de harde schijf van uw computer te installeren. Het live-image is beschikbaar voor CD, USB-stick en voor netboot-opstellingen. In eerste instantie worden deze images alleen geleverd voor de architecturen amd64 en i386. Meer informatie is beschikbaar in de paragraaf over live installatie-images op de website van Debian.

Als u Debian 9 Stretch rechtstreeks op de harde schijf van uw computer wilt installeren, kunt u kiezen uit een reeks installatiemedia, zoals Blu-raydisc, DVD, CD en USB-stick, of via een intern netwerk installeren. Verschillende desktopomgevingen — GNOME, KDE Plasma Bureaublad en Toepassingen, LXDE en Xfce — kunnen met behulp van die images geïnstalleerd worden. U kunt de gewenste keuze maken in het opstartmenu van de installatiemedia. Daarnaast zijn er multi-architectuur CD's en DVD's beschikbaar, die een installatie op verschillende architecturen met één enkele schijf ondersteunen. Of u kunt te allen tijde opstartbare USB-installatiemedia creëren (zie de Installatiehandleiding voor meer informatie). Debian stelt voor cloud-gebruikers ook gebruiksklare vooraf gebouwde OpenStack-images ter beschikking voor de architecturen amd64 en arm64.

Debian kan nu in 75 talen geïnstalleerd worden en de meeste ervan zijn zowel in de tekstgeoriënteerde interface als in de grafische gebruikersinterface beschikbaar.

De installatie-images kunnen nu reeds gedownload worden via bittorrent (de aanbevolen methode), jigdo en HTTP; zie Debian op CD's voor verdere informatie. Stretch zal spoedig ook beschikbaar zijn op de fysieke media DVD, CD en blu-raydisc via een groot aantal verkopers.

Debian opwaarderen

Upgrades naar Debian 9 vanaf de vorige release, Debian 8 (codenaam Jessie), worden voor de meeste configuratiegevallen automatisch afgehandeld door het apt-get pakketbeheersysteem. Zoals altijd kunnen Debian-systemen moeiteloos opgewaardeerd worden terwijl ze blijven functioneren zonder enige verplichte onderbreking, maar het wordt ten zeerste aangeraden om de Notities bij de release te lezen, evenals de Installatiehandleiding in verband met mogelijke problemen en voor gedetailleerde instructies voor de installatie en de opwaardering. De Notities bij de release zullen nog verder verbeterd worden en vertaald naar bijkomende talen in de weken na de release.

Over Debian

Debian is een vrij besturingssysteem dat wordt ontwikkeld door duizenden vrijwilligers over de hele wereld die via het internet samenwerken. De sterkste kanten van het Debian Project zijn de vrijwilligers, de toewijding aan het Debian Sociale Contract en aan Vrije Software en het engagement om het best mogelijke besturingssysteem te ontwikkelen. Deze nieuwe uitgave is weer een belangrijke stap in die richting.

Contactinformatie

Nadere informatie kan gevonden worden op de website van Debian: https://www.debian.org/. Ook kunt u een e-mail sturen naar <press@debian.org>.